Τα προβλήματα αλλά και οι Διαταραχές (ως διαγνωστικές κατηγορίες) στην πρόσληψη της τροφής αυξάνονται τις τελευταίες δεκαετίες. Ένα ποσοστό περί το 1% ιδίως σε νέα κορίτσια αλλά και νέες γυναίκες εμφανίζει Νευρογενή Ανορεξία και ένα ανάλογο ποσοστό Βουλιμία. Ενώ το ποσοστό ανθρώπων (κυρίως κορίτσια και νέες γυναίκες) με επεισόδια υπερφαγίας και παχυσαρκία είναι πολύ μεγαλύτερο.
Τα προβλήματα των διαταραχών πρόσληψης της τροφής δεν είναι μόνο προβλήματα σχετικά με τον τρόπο που προσλαμβάνονται (καταναλώνονται) οι τροφές. Είναι προβλήματα που σχετίζονται με την εικόνα που έχουμε για το σώμα μας αλλά και τη γενικότερη φροντίδα και αγάπη προς τον εαυτό μας.
Είναι συχνά πολύ εμφανές ότι οι άνθρωποι με προβλήματα ως προς τη διατροφή τους έχουν κακή εικόνα για το σώμα τους. Πολλές φορές προσπαθούν να διορθώσουν τις «ατέλειες» με εξαντλητικές και βασανιστικές δίαιτες ή λαμβάνοντας καθαρτικά. Συχνά οι βασανιστικές δίαιτες διακόπτονται για να δώσουν τη θέση τους σε βουλιμικά επεισόδια που διαιωνίζουν μια πορεία αυτοκαταστροφής. Οι νυκτερινές επελάσεις στα ψυγεία, τα «μοναχικά» γεύματα και δείπνα με υπερβολικά μεγάλες ποσότητες τροφών, οι προκλητοί εμετοί, κ.α. είναι χαρακτηριστικά κλινικά σημεία αυτών των διαταραχών
Τα επεισόδια υπερφαγίας, αλλά και η παχυσαρκία είναι επίσης πολύ συχνά πια στον Δυτικό κόσμο. Οι άνθρωποι, αντί να χαίρονται το φαγητό και τα γεύματα να αποτελούν χρόνο χαράς και ευχαρίστησης, «επιλέγουν» την αλόγιστη «κατανάλωση» τροφών για να γεμίσουν διάφορα ψυχικά-συναισθηματικά κενά. Με τον τρόπο αυτό συνήθως καταστρέφουν την σωματική αλλά την ψυχική υγεία τους.
Πολλές φορές τα προβλήματα αυτού του τύπου «κρύβονται» με επιτυχία. Κάποια στιγμή όμως δεν μπορούν να κρυφτούν πλέον, όπως για παράδειγμα όταν υπάρχει εμφανής απίσχναση… ή εμφανής παχυσαρκία… και τότε αρχίζουν άλλα μεγαλύτερα προβλήματα. Κάποιες φορές μπορεί να υπάρξει και κίνδυνος να χαθεί η ίδια η ζωή και να χρειαστεί ακόμη και ενδοφλέβια ή με ρινικούς καθετήρες σίτιση. Συνήθως όμως το πρόβλημα είναι μια μίζερη ζωή περιστρεφόμενη γύρω από δίαιτες, θερμίδες, ζυγαριές κ.α που καταντά ένα μαρτύριο.
Οι άνθρωποι με προβλήματα στην πρόσληψη της τροφής συχνά ξεκινούν διάφορα προγράμματα «θεραπείας». Δίαιτες, συμπληρώματα διατροφής, εξαντλητική άσκηση, φάρμακα που «σταματούν» την όρεξη είναι ορισμένα από τα θεραπευτικά μέσα. Άλλες φορές οδηγούνται σε επεμβάσεις δια των οποίων «δένεται» ή παρακάμπτεται για τις τροφές το στομάχι.
Ελάχιστες φορές «μέτρα» αυτού του τύπου είναι αποτελεσματικά. Οι νέοι άνθρωποι με αυτά τα προβλήματα πολύ δύσκολα θα «ανακάμψουν» αν μέσα τους δεν γίνουν αλλαγές και κυρίως αλλαγές ως προς την εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους. Αν δεν σχηματίσουν μια ρεαλιστική και λειτουργική εικόνα για το ποιοι/ες είναι και τι ταιριάζει στους ίδιους να κάνουν στην ζωή τους και τη διατροφή τους σπάνια θα βρουν διέξοδο.
Πολλές φορές ακόμη είναι απαραίτητο να γκρεμίσουν μέσα τους την υπερβολική αυστηρότητα και να οικοδομήσουν μια λειτουργική επιείκεια. Εξυπακούεται ότι για την πραγματοποίηση αυτών των αλλαγών απαιτείται χρόνος, δοκιμές, πραγματοποίηση λαθών κ.α. σε μια πορεία ανέλιξης της προσωπικότητας.
Η ψυχοθεραπεία κατά συνέπεια καλείται να δώσει τα εναύσματα αλλά και την ώθηση για όλες αυτές τις αλλαγές. Η εικόνα του σώματος, η εκτίμηση η αγάπη και η φροντίδα προς τον εαυτό και το σώμα αποτελούν μείζονα σημεία στα οποία η (ψυχο) -θεραπεία καλείται να επικεντρωθεί. Αλλά και θέματα όπως ο τρόπος που τρώμε, οι ανάγκες που καλύπτουμε, τα συναισθηματικά κενά, η έκφραση των συναισθημάτων κ.α. αποτελούν επίσης μεγάλες περιοχές αλλαγών στην πορεία της θεραπείας.
Το σημαντικό βέβαια είναι ότι τα προβλήματα και οι Διαταραχές στην πρόσληψη τροφής είναι προβλήματα τα οποία μπορούν να θεραπευτούν πλήρως. Οι άνθρωποι που πάσχουν απ’ αυτά μπορούν να κατακτήσουν υψηλή ποιότητα ζωής και τα προβλήματα να αποτελούν μια μεγάλη και χρήσιμη εμπειρία. Εμπειρία πολύ χρήσιμη στις σχέσεις τους με τους άλλους…
Η Ομαδική Ψυχοθεραπεία και ειδικότερα η Ομαδική Ανάλυση είναι από τις Ψυχοθεραπευτικές μεθόδους που μπορούν να προσφέρουν λύσεις και οριστική θεραπεία στις διαταραχές πρόσληψης της τροφής. Κι’ αυτό διότι η ομάδα θα δώσει πολλαπλά παραδείγματα-προτάσεις για το πώς μπορείς κάποιος να αντιμετωπίζει και να καταναλώνει τις τροφές. Δίνει ακόμη δια του καθρεφτίσματος μεταξύ των μελών πολλαπλές δυνατότητες να αποκτήσει ο θεραπευόμενος μια ρεαλιστική εικόνα του εαυτού του. Επιπρόσθετα η Ομάδα αποτελεί ένα εξαιρετικά κατάλληλο χώρο για να «μάθει» το κάθε μέλος να αναγνωρίζει και να βιώνει τα συναισθήματά του.
Οι «λειτουργίες» αυτές της Ομάδας μαζί με ένα ευρύτερο αριθμό θεραπευτικών παραγόντων, που κινητοποιούνται εντός της θεραπευτική διεργασίας, την καθιστά (την θεραπευτική Ομάδα) ένα εξαιρετικά κατάλληλο χώρο για τη θεραπεία ανθρώπων με διαταραχές ως προς ην πρόσληψη της τροφής. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι η θεραπεία δεν μπορεί να περιορίζεται απλώς σε μια καταστολή της αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς. Οφείλει να δίνει εναύσματα αλλά και ώθηση για την ανεύρεση νέων «επενδύσεων» στη ζωή, αλλά και σχημάτων συμπεριφοράς δια των οποίων κατακτάται και μια ζωή με νοήματα και ικανοποιήσεις.
Και εδώ βρίσκεται η μεγάλη σημασία και αξία της ψυχοθεραπείας. Όχι δηλαδή στο να αντιμετωπισθεί η συμπτωματολογία αλλά και κυρίως να κατακτηθεί ένα υψηλό επίπεδο λειτουργικότητας στη ζωή μαζί με τη δυνατότητα άντλησης ικανοποιήσεων και την ανεύρεση νοημάτων…
