Εκπαιδευτική περίοδος 2019-2020
ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΜΑΔΙΚΗ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Hριδανού 6, Αθήνα Μetro: Μέγαρο Μουσικής
. 15/11/2019
18.00-19.00: Θεωρητική παρουσίαση και συζήτηση.
Συντονιστής: Κωνσταντίνος Μωρόγιαννης Ψυχίατρος, Ομαδικός Αναλυτής, Ιδρυτικό μέλος και Πρόεδρος του ΕΔΟΑ, μέλος της GroupAnalyticSocietyInternational(GASI).
Εισηγητής: Ιωάννης Νικολής, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ, Ψυχίατρος, Ομαδικός Αναλυτής, Ιδρυτικό μέλος και μέλος του Δ.Σ. του ΕΔΟΑ, μέλος της GASI .
Θέμα: Ομαδική Ανάλυση: Η έννοια της Ομαδικής Μήτρας (Matrix) η έννοια του Κοινωνικού Ασυνειδήτου και η έννοια της Επικοινωνίας στην Ομαδική Αναλυτική Ψυχοθεραπεία.
*
19.00 -19.30: Διάλειμμα
19.30 - 21.00: Ομάδες Εμπειρίας
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η επικοινωνία νοούμενη ως η ανταλλαγή πληροφοριών, σκέψεων, νοημάτων, σχημάτων συμπεριφοράς αλλά και κυρίως ως κοινωνία συναισθημάτων αποτελεί θεμελιώδη θεραπευτικό παράγοντα στην Ομαδική Ανάλυση. Η Επικοινωνία, επιπρόσθετα, αποτελεί ζωτικό παράγοντα στην ανθρώπινη επιβίωση και ανάπτυξη. Η έκπτυξη και η εμβάθυνση της Επικοινωνίας στην Αναλυτική Ομάδα είναι ισοδύναμη της θεραπείας καθ’ εαυτής.
Η Επικοινωνία στην Ομαδική Αναλυτική Ψυχοθεραπεία πραγματοποιείται εντός της Ομαδικής Μήτρας (Matrix) η οποία νοείται ως το (υποθετικό) δίκτυο των επικοινωνιών εντός της Ομάδας.
Η Ομαδική Μήτρα, ως έννοια κατέχει κεντρική θέση στην Ομαδικοαναλυτική θεωρία. Η έννοια της λέξης αποδίδεται ως καλούπι, πλέγμα, δίκτυο, μήτρα αναπαραγωγής, μαθηματικός πίνακας, υλικό περίβλημα. Στην Ομαδική Ανάλυση συχνά χρησιμοποιείται με την έννοια του δικτύου ή του πλέγματος. Προέρχεται από τη λατινική λέξη Matrix που σημαίνει το θηλυκό και τη μητέρα. Φυσικά υπάρχουν και πολλαπλές ετυμολογικές αναφορές.
Η Matrix περιγράφεται ως Δυναμική και ως Θεμελιώδης. Ως θεμελιώδης νοείται ότι εμπεριέχει το άτομο ως αντιλήψεις-ιδεολογία αλλά και εντός των οποίων εμπεριέχεται. Η αντιλήψεις περί Θεμελιώδους Μήτρας μας οδηγούν στην Μητέρα Φύση, το κοινωνικό ασυνείδητο και στην εποποιία της ανθρώπινης εξέλιξης από τις απαρχές της.
Η Δυναμική Matrix αναφέρεται ως το σύνολο των δυναμικών και διαρκώς εξελισσομένων αλληλεπιδράσεων συνειδητών και ασυνείδητων, εντός της ομάδας που επηρεάζουν και εν τέλει «θεραπεύουν» τα μέλη της.
Το Κοινωνικό Ασυνείδητο, χωρίς να ορίζεται σαφώς, είναι ένας «χώρος», ένας «κόσμος» ο οποίος περιέχει τις κοινωνικές, πολιτιστικές και επικοινωνιακές «κατασκευές» (αξίες, αντιλήψεις, θεωρίες, πρακτικές, τραύματα, δόξες, κ.α.) και οι οποίες χωρίς να γίνονται συνειδητές μεταφέρονται από τους γονείς στα παιδιά αλλά και γενικότερα από τις προηγούμενες γενιές στις επόμενες. Ως εκ τούτου το Κοινωνικό Ασυνείδητο σχετίζεται αν δεν ταυτίζεται με την (τις) Ιδεολογίες (υπό την ευρεία έννοια του όρου) που εμπεριέχονται και εμπεριέχουν τις κοινωνίες.
Υπάρχει ένας τεράστιος όγκος φιλοσοφικών συνεισφορών και αναφορών οι οποίες κάνουν λόγο για κόσμους στους οποίους δεν έχει πρόσβαση ή έχει μερική πρόσβαση ο άνθρωπος, είναι δηλαδή μη συνειδητοί. Οι «κόσμοι» αυτοί επηρεάζουν σημαντικά τον καθένα, χωρίς συνήθως να υπάρχει επίγνωση αυτής της επίδρασης.
Στην Ελλάδα η Ορθοδοξία, ο Μαρξισμός-Κολεκτιβισμός και ο Κρατισμός εξακολουθούν να επηρεάζουν σημαντικά και μεγάλο μέρος των νεοελλήνων, «παράγοντας» και ανάλογα αποτελέσματα. Σε άλλες χώρες όπου οι Ιδεολογίες (το Κοινωνικό Ασυνείδητο?) που επικρατούν είναι διαφορετικές «παράγονται» άλλα αποτελέσματα.
Βιβλιογραφία
Blackwell, D. (2018) Cultural transition, negation and the Social Unconscious. Group Analysis, vol. 51(3): 304-314.
Castoriadis, C. (1975). The Imaginary Institution of Society. Creativity and Autonomy in the Social-Historical World. New York: Polity Press,1997.
Dalal, F. (2007). HOμαδική Ανάλυση μετά τον S. H.Foulkes, Aς (ξανα)μιλήσουμε σοβαρά για την ομάδα. Eπιμ. Κ. Μωρόγιαννης, Χ. Ιωαννίδης, Αθήνα: Κανάκη. σελ.95-96.
Dalal, F. (1998). Taking the Group Seriously: Towards a Post-Foulkesian Group Analytic Theory. London: Jessica Kingsley.
Dalal, F. (2002). Race, Colour and the Processes of RacializationNew Perspectives from Group Analysis, Psychoanalysis, and Sociology. Hove:Brunner-Routledge.
Elias, N. (1991). The Symbol Theory. London: Sage.
Foulkes, S. H. (1948). IntroductiontoGroupAnalyticPsychotherapy. London: Karnac, 1983.
Foulkes, S. H. (1964). TherapeuticGroupAnalysis. London: George Allen and Unwin. Reprinted London: Karnac, 1984.
Foulkes, S. H. (1973). The Group as Matrix of the Individual Mental Life. London: Karnac.
Foulkes, S. H. (1975). Group-Analytic Psychotherapy. London: Gordon and Breach. Reprinted, London: Karnac, 1986.
Freud, S. (1921c). Group Psychology and the Analysis of the Ego. S.E., 18:67–144. London: Hogarth.
Freud, S. (1930a). Civilization and Its Discontents. S.E., 21: 59–145. London: Hogarth.
Hopper, E. & Weinberg, H. (2011). The Social Unconscious in Persons, Groups, and Societies. London: Karnac.
Jung, C.G. (1936) ‘The Concept of The Collective Unconscious’, Journal of St. Bartholomew’s Hospital (London) XLIV.
Καπρίνης, Γ. (1990) Η Ψυχοβιολογία της Συμπεριφοράς.Θεσσαλονίκη: Τομέας Κοινωνικής Ιατρικής & Ψυχικής Υγείας.
Καστοριάδης, Κ. (1975) H Φαντασιακή Θέσμιση της Κοινωνίας. Αθήνα: Εκδόσεις Κέδρος-Ράππα, 1999.
Μarx, K. (1859). Κριτική της Πολιτικής Οκονομίας. Αθήνα: Σύγχρονη Εποχή, 2010.
